മറക്കാനാവാത്ത അനുഭവത്തെക്കുറിച്ച് കുഞ്ഞുമോളുടെ ഉപന്യാസം

മുത്തശ്ശിയുടെ മരണം. കൊച്ചുമോളുടെ

മനസ്സില്‍ അതിന്റെ പ്രതിഫലനം. 

കഴിഞ്ഞ മാസമാണ്. അപ്രതീക്ഷിതമായി എനിക്കൊരു കത്ത്. എത്രയോ കാലത്തിനു ശേഷമാണ് ഒരു കത്ത് കിട്ടുന്നതെന്ന അമ്പരപ്പോടെ കവര്‍ തുറന്നപ്പോള്‍ അനിയത്തിയുടെ അക്ഷരങ്ങള്‍. അമ്പരപ്പ് തോന്നി, ഒരു പക്ഷേ അവളെനിക്കാദ്യം അയക്കുന്ന കത്തായിരിക്കും ഇത്. ആളുകള്‍ കത്തെഴുതുന്ന കാലങ്ങളിലൊക്കെ അവള്‍ ഒന്നിച്ചു തന്നെയുണ്ടായിരുന്നല്ലോ. അതിനാല്‍ ഇത് അവളെനിക്ക് അയക്കുന്ന ആദ്യ കത്ത്.
ചെറിയൊരു കുറിപ്പായിരുന്നു അവളുടേത്. ഒപ്പം പലതായി മടക്കിയ ഒരു വെള്ളത്താളും. അതവളുടെ മകള്‍ സ്കൂളില്‍ എഴുതിയ ഉപന്യാസമാണെന്നും ഞാന്‍ നിര്‍ബന്ധമായും കാണണമെന്നു തോന്നിയതിനാല്‍ അതയക്കുന്നുവെന്നുമാണ് കത്തില്‍. മരിച്ചു പോയ ഞങ്ങളുടെ അമ്മയെക്കുറിച്ചുള്ള കുഞ്ഞുമോളുടെ ഓര്‍മ്മയാണ് ആ ഉപന്യാസം.
ശ്രദ്ധയോടെ ആ വെള്ളക്കടലാസ് തുറന്നു. കുനുകുനാ കുറേ വാക്കുകള്‍. ഒരു അഞ്ചാം ക്ലാസുകാരിക്ക് ചേര്‍ന്ന വിധം ഉരുളന്‍ അക്ഷരങ്ങള്‍. കുറിപ്പിനു മുകളില്‍ വലിയ അക്ഷരത്തില്‍ ഇങ്ങനെ എഴുതിയിരിക്കുന്നു: എന്റെ ജീവിതത്തിലെ മറക്കാനാവാത്ത അനുഭവം.
പണ്ട് ഞാനും എഴുതിയിട്ടുണ്ട് ഇതേ വിഷയത്തില്‍ ഉപന്യാസം. അയല്‍ വീട്ടിലെ കോഴികള്‍ ഓടിച്ചിട്ട് കൊത്തിയതിന്റെ പേടിപ്പെടുത്തുന്ന അനുഭവമായിരുന്നു അതെന്നാണ് ഓര്‍മ്മ. ഇപ്പോള്‍ കുഞ്ഞുമകളും എഴുതിയിരിക്കുന്നു അതേ വിഷയം. ഒരു പക്ഷേ, നിങ്ങളും എഴുതിക്കാണണം. എല്ലാ കാലത്തെയും കുഞ്ഞുങ്ങള്‍ക്ക് ഉള്ളു തുറന്നെഴുതാനുള്ള വിഷയമായിരിക്കും ഇത്.
അവളെഴുതിയത് അവളുടെ തീരാത്തൊരു സങ്കടത്തെക്കുറിച്ചാണ്. അവള്‍ക്കേറ്റവും പ്രിയപ്പെട്ട അമ്മമ്മയുടെ മരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടൊരു സങ്കടം. അവള്‍ക്ക് അമ്മമ്മ ആരായിരുന്നുവെന്നാണ് ആദ്യ വരികളില്‍. ലോകത്ത് ഏറ്റവും ഇഷ്ടപ്പെട്ട ആള്‍. എപ്പോള്‍ ചെന്നാലും അവളുടെ കൂടെ കളിക്കാന്‍ നില്‍ക്കുന്ന ആള്‍. അവള്‍ക്കെന്ത് സമ്മാനം കിട്ടിയാലും സന്തോഷത്തോടെ എന്തെങ്കിലും മധുര പലഹാരം ഉണ്ടാക്കിക്കൊടുക്കുന്ന ആള്‍.
അവസാനമായി കാണാന്‍ അവള്‍ ഓടിപ്പാഞ്ഞ് വന്നപ്പോഴേക്കും ആളുകള്‍ വെള്ള വസ്ത്രത്തില്‍ പൊതിഞ്ഞ് അമ്മമ്മയെ കൊണ്ടുപോവാന്‍ നോക്കുകയായിരുന്നുവെന്ന് അവള്‍ എഴുതുന്നു. വൈകാനുള്ള കാരണവും അവള്‍ എഴുതുന്നുണ്ട്. അവള്‍ക്കന്ന് ചിക്കന്‍ പോക്സായിരുന്നു. ആയിടക്ക് അവളുടെ അമ്മ പ്രസവിച്ച കുഞ്ഞനിയന് അസുഖം പകരാതിരിക്കാന്‍ അവളൊരു ബന്ധു വീട്ടിലായിരുന്നു. അവിടെയുള്ളവര്‍ അവളെ തറവാട്ടില്‍ കൊണ്ടു വന്നത് ഏറെ വൈകിയായിരുന്നു. അസുഖം വന്നില്ലായിരുന്നെങ്കില്‍ മറ്റുള്ളവരെപ്പോലെ അവള്‍ക്കും അമ്മമ്മയുടെ അടുത്തിരിക്കാമായിരുന്നു. കളിക്കാന്‍ കൂട്ടുകാരുണ്ടായിട്ടും കളിക്കാതെ ആ ബന്ധു വീട്ടില്‍ അമ്മമ്മയെ ഓര്‍ത്ത് പല തവണ കരഞ്ഞുപോയെന്നും  അവള്‍ എഴുതി വെക്കുന്നു.
ഇത്ര കൃത്യമായല്ല അവളുടെ വാക്കുകള്‍. എന്നാല്‍, ഇതിലുമേറെ ആഴമുള്ള വേദനകള്‍ ഘനീഭവിച്ചു നില്‍ക്കുന്നുണ്ട് അവളുടെ ഓരോ വാക്കിനിടയിലുമെന്ന്, ചെറുപ്പം മുതല്‍ അവളെ കൊണ്ട് നടന്നിരുന്ന എനിക്ക് പറയാനാവും. ചെറിയ ചെറിയ വാക്കുകള്‍ കൊണ്ട് അവള്‍ വരഞ്ഞിട്ട  ദിനക്കുറിപ്പുകളുടെ മുറിവേല്‍പ്പിക്കുന്ന മൂര്‍ച്ച അവളെയും അവള്‍ പറയുന്ന അമ്മമ്മയെയും ഏറെ സ്നേഹിക്കുന്ന ഒരാളെന്ന നിലയില്‍ എന്റെ നെഞ്ചില്‍ തന്നെയാണ് തറക്കുന്നത്.

രണ്ട്

സത്യത്തില്‍ അമ്മ മരിച്ച നേരത്ത് അവള്‍ വീട്ടില്‍ ഇല്ലായിരുന്നു എന്ന കാര്യം എനിക്കോര്‍മ്മ ഇല്ല. അവള്‍ക്ക് അന്ന് ചിക്കന്‍ പോക്സ് വന്നതോ  ഉറ്റ ബന്ധു അവളെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ വീട്ടിലേക്ക് മാറ്റിയതോ ഒന്നും തീപ്പിടിച്ച ആ ദിവസത്തിന്റെ ഓര്‍മ്മകളില്‍ ശേഷിച്ചിട്ടില്ല.  അപ്രതീക്ഷിതമായെത്തിയ രോഗത്തിന്റെ മൂര്‍ധന്യത്തില്‍ തളര്‍ന്ന അമ്മയുമായി ആശുപത്രിയിലായിരുന്നു ആ ദിവസങ്ങളില്‍ ഞാന്‍. ഒന്നും സംഭവിക്കില്ലെന്ന് ഉറച്ച നിമിഷത്തിലായിരുന്നു കാര്യങ്ങള്‍ തകിടം മറിഞ്ഞത്. മരണം ഒരു സാധ്യത എന്ന നിലയില്‍നിന്ന് യാഥാര്‍ഥ്യമായി മാറിയതോടെ ഒപ്പമുള്ള കൂടപ്പിറപ്പുകള്‍ ആകെ തളര്‍ന്നു. ആശുപത്രിയിലെ കാര്യങ്ങള്‍ പൂര്‍ത്തിയാക്കാനോ മരണ സര്‍ടിഫിക്കറ്റിലേക്കുള്ള വിവരങ്ങള്‍ എഴുതി നല്‍കാനോ നാട്ടില്‍നിന്നുള്ള ഫോണ്‍ കാളുകള്‍ എടുക്കാനോ മറ്റാരും ഇല്ലാത്ത സ്ഥിതി. അതിന്റെ തിരക്കുകളില്‍ ഓടി നടന്നതിനാലാവാം അമ്മ മരിച്ചെന്ന കാര്യം സത്യത്തില്‍ ബോധ്യപ്പെട്ടില്ല. യന്ത്രത്തെപ്പോലെ  അനേകം കാര്യങ്ങള്‍ ഒന്നിച്ചു ചെയ്ത് വിദൂര നഗരത്തിലെ ആശുപത്രിയില്‍നിന്ന് ആംബുലന്‍സില്‍ മടങ്ങുമ്പോഴാണ് അമ്മ ഇനിയില്ലെന്ന സത്യം കത്തിമുനപോലെ ഉള്ളകം മുറിച്ചത്. യാത്രയുടെ ഏതോ നേരം പെട്ടെന്ന് അക്കാര്യം ബോധ്യപ്പെട്ടു. അന്നേരം എല്ലാ വിലക്കുകളും അറിവില്ലായ്മകളും ഭേദിച്ച് ഉച്ചത്തില്‍ ഒരു വന്യ മൃഗത്തെപ്പോലെ അലറിക്കരഞ്ഞുപോയി. പിന്നെ അനേകം കിലോ മീറ്ററുകള്‍. അവസാനം, വീട്.

പിറ്റേന്ന് ഉച്ചക്കായിരുന്നു ചടങ്ങുകള്‍. കൂടപ്പിറപ്പുകളുടെ നിലക്കാത്ത സങ്കടങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ വിങ്ങിപ്പൊട്ടാതിരിക്കാന്‍ ബദ്ധപ്പെടുന്ന നേരങ്ങളില്‍ കുഞ്ഞു മോളുടെ കാര്യം ഓര്‍ത്തിട്ടേയില്ല. അവള്‍ എവിടെയെന്നോ എന്തെടുക്കുകയാണെന്നോ ഒന്നും. അമ്മഇനിയില്ല എന്ന അറിവ്  വലിയൊരു കല്ലു പോലെ നെഞ്ചില്‍ കിടക്കുമ്പോള്‍ മറ്റാരും അവളുടെ കാര്യം ഓര്‍ത്തിട്ടേയുണ്ടാവില്ല.
എന്നാല്‍, അവള്‍ക്ക് അങ്ങിനെയാവില്ലല്ലോ. മരിച്ചത് അവളുടെ സ്വന്തം ലോകമാണ്. അവളുടെ ഏറ്റവും പ്രിയപ്പെട്ട ഒരാള്‍. അതവള്‍ക്ക് മറക്കാനാവില്ലല്ലോ, ഒരിക്കലും. സ്വന്തം അസുഖവും അത് കൊണ്ടു മാത്രം നഷ്ടമായ ആ ദിവസവും അവളെ കുത്തിനോവിക്കുന്നുണ്ടാവും, ശരിക്കും. അതായിരിക്കാം, ക്ലാസില്‍ സ്വാഭാവികമായി അധ്യാപകര്‍ എഴുതിച്ച വെറുമൊരു കുറിപ്പ്  സങ്കടഭാരത്താല്‍ ഇത്രമാത്രം നനഞ്ഞുപോവുന്നത്.

മൂന്ന്

ആ കുറിപ്പ് എന്നെ വല്ലാതെ തളര്‍ത്തി. ആ ദിവസം എന്റെ ജാതകം മാറ്റിയത് ഒരു പക്ഷേ, ആ വരികളുടെ തീച്ചൂട് തന്നെയാവണം.എന്നാല്‍, ആഴ്ചകള്‍ക്കിപ്പുറം ഇപ്പോള്‍ ആ കുറിപ്പിന്റെ  കാര്യം ഓര്‍ക്കുമ്പോള്‍ തോന്നുന്നത് മറ്റു പലതുമാണ്. നമ്മളൊട്ടും ഗൌനിക്കാത്ത ഓരോ മനുഷ്യര്‍ക്കും അവരുടേതായ ലോകമുണ്ടെന്നും അവരുടേതായ ഓര്‍മ്മകളുണ്ടെന്ന് അതിനാല്‍ അവരുടേതായ പ്രാധാന്യമുണ്ടെന്നും ഈ  കുറിപ്പ് ബോധ്യപ്പെടുത്തുന്നു. കുട്ടികളെ പലപ്പോഴും നമ്മള്‍ വിലകുറച്ചു കാണുന്നു. അവര്‍ക്ക് സ്വന്തം ഇടങ്ങള്‍ ഉണ്ടെന്നും അവരുടെ വികാരങ്ങളും വിചാരങ്ങളും ഭാവിയിലോളം നീളുന്ന ഓര്‍മ്മകളായി കൂടെ നടക്കുമെന്നും പലപ്പോഴും നമ്മള്‍ മറന്നുപോവുന്നു. ഒപ്പു കടലാസു പോലെ കുഞ്ഞുമനസ്സുകള്‍ പലതും ഒപ്പിയെടുക്കുന്നു. അവരുടെ പില്‍ക്കാല ജീവിതം നിര്‍ണയിക്കാന്‍ പോലും ശക്തമായിരിക്കും ഇത്തരത്തില്‍ ഒപ്പിയെടുക്കുന്ന ഓര്‍മ്മകളില്‍ പലതും. കുഞ്ഞുങ്ങള്‍  നമ്മെപ്പോലെ സ്വതന്ത്ര വ്യക്തികളാണെന്ന് ഇനിയെങ്കിലും അംഗീകരിക്കേണ്ടി വരും.

ഇതിനപ്പുറം വിശാലമായ മറ്റൊരര്‍ഥം കൂടി ഇതിനുണ്ട്.  വലിയ സംഭവങ്ങള്‍ നമ്മള്‍ വിചാരിക്കുന്ന മട്ടില്‍ വലിയവരുടേതു മാത്രമല്ല. അതിലൊന്നും പങ്കാളികളാവാതെ മാറിനില്‍ക്കുന്ന ചെറിയ, അപ്രസക്തരായ  അനേകം മനുഷ്യരിലും  അത് മാറ്റങ്ങള്‍ ഉണ്ടാക്കുന്നുവെന്നും  തിരിച്ചറിയേണ്ടതുണ്ട്.  എല്ലാ സംഭവങ്ങളുടെയും പുറത്ത് , ഓരങ്ങളില്‍ കഴിയുന്നവരുടെ ജീവിതത്തിലും ദേശത്തെ ഇളക്കി മറിച്ച സംഭവങ്ങളുടെ  പ്രതിഫലനം ഉണ്ടാവാം. ചിത്രങ്ങളില്‍ ഉള്‍പ്പെടാത്തവരും ചിലപ്പോള്‍ വലിയ രാഷ്ട്രീയ സംഭവങ്ങളെ സ്വജീവിതം കൊണ്ട് പകര്‍ത്തുന്നുണ്ടാവും. ഇതൊന്നും മനസ്സിലാക്കാതെയാണ് പലപ്പോഴും വലിയവര്‍ എന്ന് കരുതുന്നവര്‍ പെരുമാറാറ്. അതു കൊണ്ടാണ് ഇന്ദിരാഗാന്ധി മരിച്ചപ്പോള്‍ സിഖു ജനത കൂട്ടക്കൊലക്കിരയായപ്പോള്‍ 'വന്‍ മരങ്ങള്‍ വീഴുമ്പോള്‍' അങ്ങിനെയുണ്ടാവുമെന്ന് വലിയവര്‍ പറഞ്ഞത്.
 ടി.വി ചന്ദ്രന്റെ ചില സിനിമകള്‍ ഇതിന്റെ രാഷ്ട്രീയ പ്രയോഗങ്ങള്‍ കൂടിയാണ്. രാജ്യത്തെ മാറ്റി മറിച്ച സംഭവങ്ങള്‍ അതുമായി ഒരു ബന്ധവുമില്ലാത്ത സാധാരണ മനുഷ്യരുടെ ജീവിതത്തിലുണ്ടാക്കിയ മാറ്റങ്ങളുടെ രാഷ്ട്രീയ വായനകളാണ് അവയില്‍ പലതും.  ഡാനി പോലുള്ള സിനിമകള്‍ ഉദാഹരണം. ഇനി വരാനിരിക്കുന്ന ബാബു ജനാര്‍ഥനന്റെ 'ബോംബെ' എന്ന സിനിമ ബോംബെ കലാപം രണ്ട് സാധാരണ മനുഷ്യരില്‍ ഉണ്ടാക്കിയ കടലിളക്കങ്ങളുടെ കഥയാണെന്ന് എവിടെയോ വായിച്ചത് ഓര്‍ക്കുന്നു.
അതിനാല്‍ ചില കാര്യങ്ങള്‍ നമുക്ക് തിരുത്തേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. ചില ധാരണകള്‍. ചില വിശ്വാസങ്ങള്‍. ഒന്നും ആരുടേതുമല്ല. ആരും അപ്രസക്തരുമല്ല. ഭൂമിയില്‍ ഒരു തളിരില നുള്ളുമ്പോള്‍ ആകാശത്ത് ഒരു നക്ഷത്രം ഉലയുന്നു എന്നത് പോലെ ഓരോ ആളും ചേര്‍ന്ന സിംഫണി, ജീവിതം.