അണ്ണാ ഹസാരേ മൂത്താല്‍ ഗാന്ധിജി ആവുമോ

യോജിപ്പിനൊപ്പം ചില വിയോജിപ്പുകള്‍. പ്രക്ഷോഭത്തെക്കുറിച്ച് 
ചില ചോദ്യങ്ങള്‍. ചില സന്ദേഹങ്ങള്‍. 

അഴിമതിക്കെതിരെ വിപ്ലവകരമായ ഇടപെടലുകള്‍ സാധ്യമാക്കുന്ന ലോക്പാല്‍ ബില്‍  നടപ്പാക്കണം എന്നതടക്കമുള്ള ആവശ്യങ്ങളുയര്‍ത്തി ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥത്തില്‍ അണ്ണാഹസാരേയുടെ നേതൃത്വത്തില്‍ നടക്കുന്ന പ്രക്ഷോഭം ഒരു ദിവസം കൂടി പിന്നിടുന്നു. സി.എന്‍.എന്‍-ഐ.ബി.എന്‍, എന്‍.ഡി.ടി.വി,ടൈംസ് നൌ തുടങ്ങിയ ചാനലുകളും ടൈംസ് ഓഫ് ഇന്ത്യ അടക്കമുള്ള പത്രങ്ങളും സര്‍ക്കാറിതര സംഘടനകളും ഗാന്ധിയന്‍ കൂട്ടായ്മകളും പ്രൊഫഷണലുകളുടെയും വിദ്യാര്‍ഥികളുടെയും  യുവജനങ്ങളുടെയും പല നിലക്കുള്ള സംഘടനകളും പ്രക്ഷോഭത്തിനു പൂര്‍ണ പിന്തുണയുമായി  രംഗത്തുണ്ട്.  ഫേസ്ബുക്ക്, ട്വിറ്റര്‍ തുടങ്ങിയവയിലൂടെ സമരത്തിന് അനുകൂലമായ വികാരം കത്തിപ്പടരുകയാണ്. വന്‍ നഗരങ്ങളില്‍ ഇതിനകം  പിന്തുണയുമായി പ്രകടനങ്ങളും റാലികളും നടന്നു. ഇന്ത്യയിലെ മറ്റനേകം സ്ഥലങ്ങളിലും യുവത്വത്തിന്റെ മുന്‍കൈയില്‍ അനേകം കൂടിച്ചേരലുകള്‍ നടക്കാനിരിക്കുകയാണ്
അണ്ണാഹസാരേ ഗാന്ധിയുടെ രണ്ടം വരവാണെന്നും പൂര്‍ണമായും ഗാന്ധിയനായ ഹസാരേയുടെ നേതൃത്വത്തില്‍ ടുണീഷ്യയിലും ഈജിപ്തിലും കൊടുങ്കാറ്റായ മുല്ലപ്പൂ വിപ്ലവത്തിന്റെ സമാന തരംഗങ്ങള്‍ ഇന്ത്യയിലും വരാന്‍ പോവുകയാണെന്നും മാധ്യമങ്ങള്‍ ആവേശത്തോടെ പറയുന്നു. അമീര്‍ ഖാനെപ്പോലുള്ള സിനിമാ താരങ്ങളും നിരവധി   എഴുത്തുകാരും  കലാകാരന്‍മാരും ഹസാരേയുടെ സമര വിജയത്തിനായി ഇതിനകം രംഗത്തു വന്നിട്ടുണ്ട്. ഐ.പി.എല്‍ ക്രിക്കറ്റിനിടെ ഗാലറികളില്‍ ഹസാരേക്ക് പിന്തുണ പ്രഖ്യാപിക്കുന്ന തൊപ്പികളും ടീഷര്‍ട്ടുകളുമായി എത്തുന്നതിനുള്ള ഒരുക്കങ്ങളും നടക്കുന്നു.  കേരളത്തിലും ഹസാരേയുടെ പിന്തുണക്ക് തെരുവില്‍ ഇറങ്ങാനുള്ള ശ്രമങ്ങള്‍ നടക്കുന്നുണ്ട്. ആവേശകരമായ നിരവധി ബ്ലോഗ് പോസ്റ്റുകള്‍ ഇതിനകം പിറന്നു കഴിഞ്ഞു.
ഇന്ത്യയിലാകെ ഹസാരേക്ക് അനുകൂലമായി ശക്തമായ കാറ്റ് വീശുന്നുവെന്ന് വ്യക്തം. ഫലവും ഉടന്‍ ഉണ്ടാവുന്നുണ്ട്.  സോണിയാ ഗാന്ധി അടക്കമുള്ള ഉന്നത നേതാക്കള്‍ ഹസാരേയെ ബന്ധപ്പെട്ടു. ആദ്യം ബില്‍ നടപ്പാക്കണമെന്നും അതിനു പൌരസമൂഹത്തിന്റെ മുന്‍കൈയില്‍ സമിതി രൂപവല്‍കരിക്കണമെന്നുമുള്ള ആവശ്യങ്ങള്‍ ഹസാരേയുടെ പ്രതിനിധികള്‍ ആവര്‍ത്തിച്ചു. സമിതിയുടെ അധ്യക്ഷനായി ഹസാരേ വരണമെന്ന ആവശ്യം സര്‍ക്കാര്‍ ഇതിനകം തള്ളി. എന്നാല്‍, ബില്‍ കൊണ്ടു വരുന്നതിന് നടപടികള്‍ ആവാമെന്ന് സര്‍ക്കാര്‍ സമ്മതിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇത്തരം സമരങ്ങള്‍ക്ക് പുല്ലു വില കല്‍പ്പിക്കുന്ന അവസ്ഥയില്‍നിന്ന് സര്‍ക്കാര്‍ മാറിയെന്ന് .വ്യക്തം.  എന്നാല്‍, അനാവശ്യ പിടിവാശികളുടെ പുറത്ത് സമരം നീട്ടിക്കൊണ്ടുപോവുന്ന മണ്ടത്തത്തിലേക്കാണ് സര്‍ക്കാറിന്റെ പോക്ക്

ഗാന്ധിജി വീണ്ടും
വരുമ്പോള്‍

രണ്ടാം സ്വാതന്ത്യ്ര സമരത്തിന്റെ അന്തരീക്ഷം ഉരുത്തിരിഞ്ഞു വരുന്നുവെന്നും പുതിയ കാലത്തി ന്റെ സമരോപാധികളായ ഇന്റര്‍നെറ്റും മൊബൈല്‍ ഫോണുമെല്ലാം ഒന്നിക്കുന്ന, ഇന്ത്യ ഇതുവരെ കാണാത്ത പ്രക്ഷോഭം നടക്കാനിരിക്കുകയാണെന്നുമാണ് മാധ്യമങ്ങള്‍  നല്‍കുന്ന വിവരം. കക്ഷി രാഷ്ട്രീയത്തിന് വെളിയില്‍നില്‍ക്കുന്ന നിശബ്ദരായ വലിയൊരു ജനക്കൂട്ടം നീണ്ട നാളത്തെ മൌനം അവസാനിപ്പിക്കാനുള്ള ഒരുക്കത്തിലാണെന്നാണ് പ്രമുഖരായ ചില സാമൂഹിക ചിന്തകരുടെ വിലയിരുത്തല്‍
സമരം ഇതിനകം തന്നെ വന്‍ വിജയമായി കഴിഞ്ഞെന്നാണ് വാസ്തവം. ഇതിനു ലഭിക്കുന്ന ജനപിന്തുണയും മാധ്യമ പിന്തുണയും ഉടനടി തീരുമാനങ്ങള്‍ കൈക്കൊള്ളുന്നതിലേക്ക് സര്‍ക്കാര്‍ നിര്‍ബന്ധിക്കപ്പെടുന്നതുമെല്ലാം വ്യക്തമാക്കുന്നത് അതാണ്. തെരുവു പ്രക്ഷോഭങ്ങളിലോ തെരഞ്ഞെടുപ്പുകളിലോ രാഷ്ട്രീയ പാര്‍ട്ടികളിലോ പങ്കാളികളല്ലാതെ സ്വന്തം ലോകങ്ങളില്‍ കഴിഞ്ഞു കൂടുന്ന വലിയാരു വിഭാഗത്തെ ആവേശത്തിലേക്ക് ഉയര്‍ത്തുന്നതിന് സമരം സഹായകമായി എന്നത് തര്‍ക്കമില്ലാത്ത വസ്തുത. സിവില്‍ സൊസൈറ്റികളുടെ മുന്‍കൈയിലുള്ള പുതിയൊരു ജനകീയ മുന്നേറ്റത്തിന്റെ തുടക്കമാണ് ഇവ. അരാഷ്ട്രീയവാദ കേന്ദ്രങ്ങളായി മുദ്രകുത്തപ്പെട്ട നമ്മുടെ കാമ്പസുകളില്‍ നമുക്ക് ഇതുവരെ പരിചിതമല്ലാത്ത മറ്റൊരു രാഷ്ട്രീയം നിശബ്ദമായി വളരുന്നുവെന്നും ഇന്റര്‍നെറ്റ് അതിനുള്ള വേദിയാവുന്നുവെന്നും വിശകലനങ്ങള്‍ വ്യക്തമാക്കുന്നു.  ലോക്പാല്‍ ബില്‍ എന്ന ഒറ്റ ആവശ്യത്തില്‍നിന്നും മറ്റ് പലതിലേക്കും വളരാനുള്ള കൊടുങ്കാറ്റുകളുടെ വിത്തുകളാണ്  ഇത്തരം പ്രക്ഷോഭങ്ങളിലൂടെ വിതറപ്പെടുന്നതെന്നുമാണ് വിശകലനങ്ങള്‍
എന്നാല്‍, വികാരഭരിതമായ ഭാഷകളിലുള്ള ഇത്തരം വിലയിരുത്തലുകള്‍ മാത്രം മതിയോ ഇതുപോലുള്ള  പ്രക്ഷോഭങ്ങളുടെ ഫലപ്രാപ്തിയും ഭാവിയും മനസ്സിലാക്കാന്‍. പോരെന്നാണ് എനിക്കു തോന്നുന്നത്. വൈകാരികം ഒരു മോശം വാക്കായതു കൊണ്ടല്ല. മറിച്ച്, ഇന്ത്യന്‍ വൈവിധ്യങ്ങളെയും വൈരുധ്യങ്ങളെയും നിര്‍ധാരണം ചെയ്യാന്‍ ഇത്തരം എളുപ്പ വഴികള്‍ മതിയാവില്ലെന്നതു കൊണ്ടാണ് അത്തരം തോന്നല്

വിശകലനങ്ങളുടെ വഴികള്‍‍‍

മൂന്ന് രീതികളിലാണ് ഈ പ്രക്ഷോഭം വ്യാപകമായി  വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നത്.   ഒന്ന്- ഗാന്ധിജിയുടെ രണ്ടാം വരവ് എന്ന നിലയില്‍. രണ്ട്-രാഷ്ട്രീയ കക്ഷികളുടെ നുകങ്ങളില്‍ പെടാത്ത അഭ്യസ്ഥവിദ്യരായ പുതിയ ഇന്ത്യന്‍ യുവത്വത്തിന്റെ രാഷ്ട്രീയ പ്രഖ്യാപനം എന്ന നിലയില്‍. മൂന്ന്- ഇന്റര്‍നെറ്റ് സംവാദങ്ങളില്‍നിന്ന് ഉരുത്തിരിയുന്ന മുല്ലപ്പൂ രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെ വകഭേദം എന്ന നിലയില്‍
ലോക്പാല്‍ ബില്ലിന്റെ ആവശ്യകതയെയും അണ്ണാഹസാരേയുടെ സമരത്തെയും പൂര്‍ണമായും പിന്തുണക്കുമ്പോഴും ചില ചോദ്യങ്ങള്‍, സന്ദേഹങ്ങള്‍ മനസ്സില്‍ അവശേഷിക്കുന്നുണ്ട്. ഇക്കാലമത്രയും ഇവിടെ ജീവിക്കുകയും ഇവിടത്തെ മാധ്യമ രാഷ്ട്രീയത്തെയും മധ്യവര്‍ഗ പൊതുബോധത്തെയും അറിയുകയും ചെയ്യുന്നതു കൊണ്ടുള്ള  ചില  ചോദ്യങ്ങള്‍
എന്തു കൊണ്ട് അണ്ണാഹസാരേ? എന്തുകൊണ്ട് അതിന് ഇത്ര മാത്രം സ്വീകാര്യത? ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശങ്ങള്‍ക്കു വേണ്ടി രാജ്യത്തുടനീളം നടക്കുന്ന പോരാട്ടങ്ങളെ തമസ്കരിക്കുന്ന മാധ്യമങ്ങള്‍ പൊടുന്നനെ സാമൂഹിക പ്രതിബദ്ധത തിരിച്ചറിഞ്ഞ് ഇതിന്റെ പതാകവാഹകരായി വന്നതെങ്ങിനെ. വടക്കു പടിഞ്ഞാറന്‍ സംസ്ഥാനങ്ങളില്‍ ഭരണകൂട ഭീകരത കത്തിപ്പടരുമ്പോഴും ഇറോം ശര്‍മിളയെപ്പോലൊരു പോരാളി ഇതേ നിരാഹാര സമരം വര്‍ഷങ്ങള്‍ പിന്നിടുമ്പോഴും അനങ്ങാത്ത ഇന്ത്യന്‍ യുവതം ഇപ്പോള്‍ മാത്രം തീപ്പന്തമാവാന്‍  കാരണമെന്തായിരിക്കും. മാവോയിസ്റ്റുകളോടുള്ള യുദ്ധത്തിന്റെ പേരിലും വന്‍കിട കോര്‍പറേറ്റുകള്‍ക്ക് ദേശത്തിന്റെ മടിക്കുത്തഴിച്ചു കൊടുക്കുമ്പോഴും അതിനെതിരായ പോരാട്ടങ്ങളെ ചോരയില്‍ മുക്കിക്കൊല്ലുമ്പോഴും ഉണരാത്തവര്‍ ഇപ്പോള്‍ മാത്രം  നെഞ്ചു വിരിക്കാന്‍ കാരണമെന്തായിരിക്കും. തീര്‍ച്ചയായും കാരണമുണ്ടാവും. ആ കാരണം എന്തെന്നതിന് അനുസരിച്ചായിരിക്കും വരുംകാലത്തിന്റെ പ്രക്ഷോഭ സ്വപ്നങ്ങള്‍
അഴിമതിക്കെതിരെ ആദ്യമായി നടക്കുന്ന പ്രക്ഷോഭമല്ല അണ്ണാ ഹസാരേയുടേത്. അണ്ണാ ഹസാരേയുടെ മുന്‍കൈയില്‍ നടക്കുന്ന ആദ്യ പ്രക്ഷോഭവുമല്ല ഇത്. ഭരണകൂടത്തിന്റെ ജനവിരുദ്ധതകള്‍ക്കെതിരെ ഗാന്ധിയന്‍ രീതിയില്‍ നടക്കാറുള്ള പ്രക്ഷോഭങ്ങളൊന്നും ക്ലച്ച് പിടിക്കാറില്ലെന്ന് സമീപകാല ഇന്ത്യന്‍ യാഥാര്‍ഥ്യമാണ്.  എന്നിട്ടും ഇത് കൊടുങ്കാറ്റുകള്‍ക്ക് കാരണമാവുന്നത് എങ്ങിനെയാണ്. ഭരണകൂടം നിന്ന നില്‍പ്പില്‍ തീരുമാനങ്ങള്‍ മാറ്റാന്‍ നിര്‍ബന്ധിക്കപ്പെടുന്ന വിധം ഇത് ശക്തമാവുന്നത് എന്തെന്ത് ചേരുവകളുടെ മിശ്രണം കൊണ്ടായിരിക്കും.  അഴിമതി എന്നത് എല്ലാ ഇന്ത്യക്കാരെയും ജാതി, വര്‍ണ, വര്‍ഗ,ഭാഷാ,വംശ വിശ്വാസങ്ങള്‍ക്ക് അതീതമായ  പ്രക്ഷോഭത്തിന് ഒന്നിപ്പിക്കുന്ന ഒരു പ്ലാറ്റുഫോം ആവുന്നത് എങ്ങിനെയാണ്

അഴിമതിയുടെ
അച്ഛനാര്?

അഴിമതിയില്‍ മുങ്ങിയതാണ്  ഇന്ത്യന്‍ ഭരണകൂടങ്ങള്‍ എന്ന് പൂര്‍ണമായി വിശ്വസിച്ചു കൊണ്ട് തന്നെ ചോദിക്കാം, സത്യത്തില്‍ രാഷ്ട്രീയക്കാര്‍ മാത്രമാണോ അഴിമതിക്കാര്‍. വന്‍കിട ബ്യൂറോക്രാറ്റുകള്‍, ഉദ്യോഗസ്ഥര്‍, ബിസിനസുകാര്‍,  കലാകാരന്‍മാര്‍, സിനിമാക്കാര്‍, പ്രൊഫഷണലുകള്‍, അധ്യാപകര്‍ തുടങ്ങിയവവരെല്ലാം അഴിമതി മുക്തമാണോ. അവരുടെ കുടുംബങ്ങളില്‍നിന്ന് വിദ്യാഭ്യാസത്തിലൂടെയും മറ്റ് ഉയര്‍ന്നു പൊങ്ങിയ തലമുറക്ക് അപ്പോള്‍, അഴിമതിയില്‍ ഒരു പങ്കാളിത്തവുമില്ലേ. ഇപ്പറയുന്ന മാധ്യമ പ്രവര്‍ത്തകരുടെ കാര്യമെന്താണ്.  നീരാറാഡിയ ടേപ്പില്‍ പരാമര്‍ശിച്ച അതേ മാധ്യമ രപവര്‍ത്തകരാണല്ലോ സദാചാര പ്രസംഗത്തിലൂടെ ആളെക്കൂട്ടുന്നത്. അഴിമതിക്കെതിരെ കുരിശുയുദ്ധം നടക്കുന്നുവെന്ന് ഉദ്ഘോഷിക്കുന്ന ടൈംസ് ഓഫ് ഇന്ത്യ അടക്കമുള്ള പത്രങ്ങളല്ലേ കോര്‍പ്പറേറ്റുകള്‍ക്കായി ഇന്ത്യന്‍ മാധ്യമ മടിക്കുത്തഴിച്ചു തുടങ്ങിയത്.  നമ്മുടെ സര്‍ക്കാറിതര സംഘടനകളുടെ കാര്യമെന്താണ്. വിദേശ ഫണ്ടിംഗ് ഏജന്‍സികള്‍ക്കു വേണ്ടി അവര്‍ എന്തൊക്കെയാണ് ചെയ്തു കൊണ്ടിരിക്കുന്നത്. എത്രമാത്രം പണം വാരുന്ന ബിസിനസാണ് ഇപ്പോള്‍ സന്നദ്ധ പ്രവര്‍ത്തനം. പിന്നെ ഗാന്ധിയന്‍മാര്‍. നമ്മുടെ നാട്ടിലെ ഗാന്ധിയന്‍മാരെ നമുക്കറിയാം. പത്രത്തില്‍ പടം വരുന്നതിന് വേണ്ടി അവര്‍ തട്ടിക്കൂട്ടുന്ന കേപ്രായങ്ങളും. ഇത്തിരി കാശിനു വേണ്ടി എല്ലാ തോന്ന്യാസങ്ങള്‍ക്കും നേരെ കണ്ണടക്കാറുള്ള  അതേ  ഗാന്ധിയന്‍മാര്‍ക്ക് ഇപ്പോള്‍ മാത്രം സത്യസന്ധതയും ആത്മാര്‍ഥതയും വഴിഞ്ഞൊഴുകാന്‍ കാരണമെന്താവാം. (തീര്‍ച്ചയായും ഹസാരേയെ പോലെ, മേധാ പട്കറെ പോലെ, രാജ്യത്ത് അസംഖ്യം ജനകീയ പ്രക്ഷോഭങ്ങളില്‍ നിശ്ശബ്ദമായി പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന, ഇത്തരം അവകാശവാദങ്ങള്‍  കൊണ്ടു നടക്കാത്ത      .വലിയ മനുഷ്യരെ ഒഴിവാക്കിയാണ് ഗാന്ധിയന്‍ എന്ന ആ പദം ഉപയോഗിച്ചത്
പിന്നെ ഹസാരേ അടക്കമുള്ളവര്‍ ആവശ്യപ്പെടുന്ന ലോക്പാല്‍ സമിതിയുടെ കാര്യം. സുപ്രീം കോടതി ചീഫ് ജസ്റ്റിസ്,) ഹൈക്കോടതി ചീഫ് ജസ്റ്റിസ് പദവിയില്‍ ഇരുന്ന രണ്ട് പേര്‍ എന്നിവരടങ്ങുന്ന സമിതിയാണ് ലോക്പാല്‍.  നേരിട്ടറിയാമല്ലോ നമ്മുടെ ജഡ്ജിമാരുടെ കാര്യം. നാട്ടുകാരനായ ഒരു മുന്‍ ചീഫ് ജസ്റ്റിസിന്റെ അഴിമതിക്കഥകള്‍ പാട്ടായത് ഈയടുത്തല്ലേ. മറ്റനേകം ജഡ്ജിയങ്ങുന്നുമാര്‍ കാശിനു വിധിയെഴുതുന്നതിന്റെ എത്ര കഥകളാണ് ഈയിടെ പുറത്തു വന്നത്. സത്യസന്ധരായ ജഡ്മിമാര്‍ ഒരുപാട് അവശേഷിക്കുന്നുണ്ടാവാം. എന്നാല്‍, എക്സിക്യൂട്ടീവിന്റെ കാര്‍ക്കശ്യങ്ങള്‍ക്ക് വഴിപ്പെടുന്നവരാണ് അവരില്‍ പലരുമെന്നത് ഇക്കാലം കൊണ്ട് നമ്മള്‍ തിരിച്ചറിഞ്ഞതാണല്ലോ.  വ്യവസ്ഥകള്‍ക്ക് രൂപം നല്‍കുന്ന പൊതു സമിതിയില്‍ പൊതുപ്രവര്‍ത്തകര്‍ക്ക് പ്രാതിനിധ്യം വേണമെന്ന ആവശ്യം ന്യായമാണ്. എന്നാല്‍, അതു കൊണ്ടു മാത്രം 'മാവേലിരാജ്യം' വരുമെന്ന് കരുതുന്നത് വിഡ്ഡിത്തമാണ്.

പുതുതലമുറ
പ്രക്ഷോഭങ്ങളുടെ
രാഷ്ട്രീയം

പിന്നെ, യുവത്വത്തിന്റെ സര്‍ഗാത്മക മുന്നേറ്റം. ജാതിയും വര്‍ഗങ്ങളും വര്‍ണവും മറ്റനേകം ഘടകങ്ങളാലും  വിഭജിക്കപ്പെടുന്ന  ഇന്ത്യന്‍ യുവത്വം എന്ന സംജ്ഞയെ ഏക രൂപമായി കാണാനാവില്ല. അഴിമതി പോലുള്ള ചില കാര്യങ്ങളില്‍ ഒന്നിച്ചു നില്‍ക്കാന്‍ കഴിയുമെങ്കിലും മറ്റ് കാര്യങ്ങളില്‍ ഈ സൈബര്‍ യുവത്വം പല തട്ടുകളില്‍ തന്നെയാണ്.ഫേസ്ബുക്കിലെയും ഗൂഗിള്‍ ബസിലെയും മറ്റും സംവാദങ്ങളുടെ രാഷ്ട്രീയം  ശ്രദ്ധിച്ചാല്‍ ഇതറിയാം.
 വന്‍ നഗരങ്ങളില്‍ ഇതിനു സമാനമായി ഈയടുത്തു നടന്ന ചില പ്രക്ഷോഭങ്ങള്‍ നമുക്ക് ഇതിനൊപ്പം ഓര്‍ക്കാവുന്നതാണ്. മുംബൈ ആക്രമണം നടന്ന ഉടന്‍ വിവിധ സര്‍ക്കാറിതര സംഘങ്ങളുടെയും ഇന്റര്‍നെറ്റ് കൂട്ടായ്മകളുടെയും മുന്‍കൈയില്‍ നടന്ന പ്രക്ഷോഭം 'യുദ്ധം, യുദ്ധ'മെന്ന് അലറി വിളിക്കുന്നതായിരുന്നു. കാര്യ കാരണങ്ങളോ അനന്തര ഫലങ്ങളോ ആലോചിക്കാത്ത വികാര പ്രകടനം. അതിനുമുമ്പ് ഇത്തരം വന്‍ മുന്നേറ്റം നടന്നത് സംവരണത്തിനെതിരായിരുന്നു. ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളില്‍ സംവരണം വേണ്ടെന്ന് ആര്‍ത്ത് തെരുവുകളില്‍ ഇറങ്ങിയ യുവത്വം  സവര്‍ണതയുടെ യുദ്ധ പ്രഖ്യാപനം തന്നെയായിരുന്നു.
ഈ സമരങ്ങളുടെയല്ലാം രാഷ്ട്രീയം പരസ്പര ബന്ധിതമായിരുന്നു. അത് സവര്‍ണമായിരുന്നു. കീഴാള വിരുദ്ധമായിരുന്നു. സാധാരണക്കാരന്‍െ ജീവിതവും  മനസും വായിക്കാനറിയാത്ത മധ്യ വര്‍ഗ, ഉപരിവര്‍ഗ രാഷ്ട്രീയമായിരുന്നു അതില്‍ മുന്നിട്ടു നിന്നത്. ഈ പ്രക്ഷോഭങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് അന്ന് നടന്ന ചാനല്‍ സംവാദങ്ങളും  പില്‍ക്കാലത്തുണ്ടയ പഠനങ്ങളും  ഇക്കാര്യം അക്കമിട്ടു വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്.
അതിനാല്‍, അണ്ണാ ഹസാരെയെയും അദ്ദേഹം മുന്നോട്ടു വെക്കുന്ന ആശയങ്ങളെയും പിന്തുണക്കുമ്പോള്‍ തന്നെ ആ സന്ദര്‍ഭം മറ്റൊരു  ജാസ്മിന്‍ വിപ്ലവവും ഇന്ത്യന്‍ യുവത്വത്തിന്റെ പുത്തന്‍ വിപ്ലവവും ആയി ഏറ്റെടുക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങളെ സംശയത്തോടെ കാണാതിരിക്കാനാവില്ല. അതിവൈകാരികത കലര്‍ന്ന മാധ്യമ വിശകലനങ്ങളും ഇന്റര്‍നെറ്റ് സംവാദങ്ങളും മാത്രം മതിയാവില്ല ഇത്തരം സന്ദര്‍ഭങ്ങള്‍ മനസ്സിലാക്കാന്‍.

വാല്‍ക്കഷണം - ഇതെഴുതുമ്പോള്‍ ബസില്‍ ഒരു നിര്‍ദേശം കണ്ടു. ബ്ലോഗ് അക്കാദമി അടക്കമുള്ള കൂട്ടായ്മകളുടെ നേതൃത്വത്തില്‍ കലക്ടറേറ്റുകള്‍ക്കോ പ്രസ്ക്ലബുകള്‍ക്കോ മുന്നില്‍ പ്രകടനങ്ങള്‍  നടത്തണമെന്ന്.   പ്രകടനം നടത്താന്‍ പ്രസ്ക്ലബിനു മുന്‍വശം തന്നെ വേണമെന്ന് പറയാന്‍ കാര്യമെന്തായിരിക്കും.